У нас: 141825 рефератів
Щойно додані Реферати Тор 100
Скористайтеся пошуком, наприклад Реферат        Грубий пошук Точний пошук
Вхід в абонемент





rosyjskich, tureckich i austriackich.

Stempkowski byt wowczas dowodcq dywizji ukrainskiej i podolskiej, a jednoczesnie sprawowat nadzor nad umocnieniami w poblizu rzeki Dniestr. Dywizja ukrainska i podolska (poczqtkowo nazywana partie) powstata w 1768 r. Dowodzit niq wtedy Franciszek Ksawery Branicki, ale od 1769 r. jej regimentarzem zostat Stempkowski, ktory w dowod zastug (gtownie za ttumienie powstania hajdamakow i chtopow) otrzymat w 1772 r. kasztelaniз kijowskq, a po reorganizacji armii stopien generata lejtnanta. Po reformie w 1776 r. partia nazwana zostata dywizjq, sktadajqcq siз gtownie z brygad kawalerii narodowej. Brygady kawalerii narodowej utworzono z chorqgwi husarskich i pancernych. Poszczegolne brygady i inne jednostki dywizji rozlokowane byty w wojewodztwach kijowskim, bractawskim i podolskim (partie i dywizje tworzono wowczas na zasadzie terytorialnej). Dowodzqcy dywizjq ukrainskq i podolskq byt doswiadczonym oficerem i wytrawnym politykiem, kierujqcym stronnictwem krolewskim na Ukrainie (zwtaszcza w wojewodztwie kijowskim) [10, 195-203]. Ponadto miat on pod swojq komendq doswiadczonych i zdolnych oficerow w randze generata majora: Rafata Dzierzka, Stefana Lubowidzkiego, Karola Skarbka Malczewskiego, a takze innych, na przyktad porucznika Macieja Perektadowskiego. W 1783 r. trwaty juz rozmowy Stempkowskiego z wojewodq ruskim Szczзsnym Potockim na temat sprzedazy dywizji, ale nastqpito to dopiero w nastзpnym roku, po interwencji Stanistawa Augusta Poniatowskiego. Krol pisat 18 wrzesnia 1783 r. do Stempkowskiego: „Ani WP mysl teraz o sktadaniu komendy. Teraz tak jak czynisz, czyniqc zarabiasz na stawз, a gdybys porzucit, sam bys siebie skrzywdzit, a mnie bys dotkliwie zmartwit. Upewniam zas, ze siз na mojej wdziзcznosci nie zawiedziesz, gdy dotrzymasz plan do konca w tak potrzebnym czasie" [3, 586]. Byc moze decyzja o odtozeniu sprzedazy dowodztwa dywizji przyczynita siз miзdzy innymi do rychtego uzyskania po smierci Bazylego Potockiego godnosci wojewody kijowskiego.

Stempkowski, stosownie do polecen, wysytat raporty do Warszawy o rozlokowaniu wojsk rosyjskich nie tylko w potudniowo-wschodnich wojewodztwach Korony, lecz takze w poblizu jej granic (zwtaszcza w okolicach Chersonia i na Krymie). Dowodca dywizji ukrainskiej i podolskiej twierdzit, ze w zwiqzku z zaistniatq sytuacjq nalezy umacniac jednostki wojskowe, zbroic siз, prowadzic akcjз wywiadowczq. Obawiat siз, ze rzekз Dniestr przekroczy armia turecka [3, 523-525]. Jednoczesnie sytuacja stawata siз trudna z racji rozprzestrzeniajqcej siз od strony Krymu i Chersonia epidemii dzumy [9, 109-114]. Dowodca dywizji ukrainskiej i podolskiej liczyt siз z faktem, ze bзdzie musiat w zwiqzku z zarazq wydac rozkazy o translokacji pododdziatow, co moze wywotac podejrzenia Rosjan o podejmowanie nieprzyjaznych wobec nich krokow.

Dowodcy rosyjscy probowali dezinformowac dowodztwo dywizji ukrainskiej i podolskiej, siali pogtoski o nawotywaniu przez Stempkowskiego szlachty ukrainskiej i wotynskiej do zawiqzania konfederacji. Kluczowq rolз w tej akcji odegrat feldmarszatek Siemion Szyrkow, sprawujqcy wowczas funkcjз gubernatora kijowskiego. Na przetomie czerwca i lipca 1783 r. goscit u niego w Kijowie starosta krzemieniecki Janusz Modest Sanguszko z matzonkq Anielq z Ledochowskich, siostrq zony Szyrkowa. W tym czasie przebywat tam rowniez Sottykow. Gubernator kijowski rozpytywat Sanguszkowq o lokalizacjз miejsca pobytu Stempkowskiego i wojewody ruskiego Potockiego, charakter zjazdu szlachty i oficerow w rezydencji dowodcy dywizji ukrainskiej i podolskiej w Labuniu, a takze terminarz posiedzen Rady Nieustajqcej w Warszawie (Stempkowski byt wowczas jej konsyliarzem). Sanguszkowa „juz wiedziata od Szyrkowej, jak ma na wszystko odpowiadac, a zakonczyta, ze Labun zwyczajny dla gosci" [3, 509]. Szyrkow, aby roztadowac sytuacjз, chwalit bardzo kawaleriз narodowq, na co „Sottykow generat, nachyliwszy siз do Sanguszkowej, powiedziat, ze spodziewamy siз wkrotce i tз kawaleriз i ich generata Stempkowskiego miec w swojej komendzie" [3, 509]. Stanistaw August Poniatowski na te w istocie antykrolewskie (Stempkowski byt przeciez przywodcq jego stronnictwa na Ukrainie i Wotyniu) doniesienia reagowat spokojnie, zauwazajqc, ze Szyrkow zazdrosci dowodcy dywizji ukrainskiej i podolskiej pozycji w Rzeczypospolitej.

W pierwszej potowie lipca 1783 r. komendy rosyjskie rozlokowaty si? w roznych punktach potudniowo-wschodnich terenow Korony. Wraz z tym zaistniat problem dezerterow. Stempkowski raportowat, ze zgtosit si? do niego rosyjski porucznik poszukujqcy zbiegtych zotnierzy [3, 526]. Tymczasowo dowodca dywizji ukrainskiej i podolskiej rozkazat, aby nie wydawac W?grow i Polakow, ale musi miec w tym zakresie dyspozycje od Departamentu Wojskowego Rady Nieustajqcej. Problem dezerterow wyst?powat nieustannie w okresie stacjonowania armii rosyjskiej. Taktyka Stempkowskiego polegata niezmiennie na zwlekaniu z ich przekazaniem, aczkolwiek obligowata go do tego rezolucja Rady Nieustajqcej z 1777 r.

Narastat rowniez problem zaopatrzenia zotnierzy rosyjskich w zywnosc i furaz, a w zwiqzku z tym ewentualnych grabiezy i innych naduzyc. Spodziewano si?, ze korpusy Repnina i Sottykowa pozostanq na zim?, dlatego koniecznym stato si? wyznaczenie komisarzy przy wojsku carskim. Jednak wzgl?dy ustrojowe nie pozwalaty na szybkq ich nominacj?, poniewaz mogty to uczynic sejmiki gospodarskie (lub dac petnomocnictwo Stempkowskiemu). O wyznaczenie komisarzy upominali si? takze generatowie rosyjscy, ktorzy szybko uznali procedury formalne za zbyt powolne i przej?li w tym wzgl?dzie inicjatyw?. Przy okazji wizyty w Biatej Cerkwi Szyrkow poprosit czesnika kijowskiego Kajetana Suszczanskiego Proskur?, aby przejqt obowiqzki komisarza z wojewodztwa kijowskiego przy korpusach rosyjskich [3, 527].

Sprawa komisarza z wojewodztwa kijowskiego nie zostata jednak szybko zatatwiona z


Сторінки: 1 2 3 4 5